Gemiddelde leestijd: 11 min 

Haar naam maakte ze als frontvrouw van 2Fabiola. Haar dj-carrière bracht haar naar clubs op zowat alle continenten. Tot op vandaag stort ze zich als electro, house en techno deejay in het nachtleven. Als jonge moeder. “Gelukkig sliep mijn zoontje ’s nachts al door na zes weken.” Voluit heet ze Zohra Aït-Fath. Ze heeft Marokkaanse looks en roots. “Die afstanden in België zijn zo klein. Zodra ik mijn rijbewijs had, was ik constant weg. Ik vond het fantastisch om overàl te kunnen zijn. Ik ben dan ook berbers van afkomst.”

We mogen haar met ‘Zohra’ aanspreken. Want ‘mevrouw Aït-Fath’ neemt nauwelijks iemand in de mond. Er zijn niet zo gek veel mensen wiens voornaam alléén bekend genoeg is, bedenken we ons.

Als je jouw voornaam uitspreekt, weet iedereen meteen over wie het gaat.
Zohra: “Inderdaad. Toch in de showbizz. Want ik ken een Zohra die schoonheidsspecialiste is en Marokkaanse trouwerij doet. Ze is één van mijn sponsors. Grappig, want ze krijgt soms mails van mensen die denken dat zij dé Zohra is. Zij krijgt vragen als ‘kan ik u boeken’ en ik krijg facturen die voor haar zijn bestemd.”

Je bent in België geboren, maar hebt Marokkaanse roots. Je vader is Marokkaan, je moeder Belgische. Hoe was het om hier op te groeien?
Zohra: “Het brengt met zich mee dat je al op heel jonge leeftijd reist. Vanaf mijn zesde maand had ik mijn eerste vliegtuig genomen naar Marokko. In mijn jeugd heb ik er alle zomervakanties doorgebracht. Van mijn derde tot vijfde levensjaar heb ik ook in Marokko gewoond. Zo heb ik die cultuur wel meegekregen van in het begin. Mijn broer en ik zijn naar een Franstalige school gegaan in België, omdat het Frans ook in Marokko de tweede taal is. Dat was het grootste verschil met de andere kinderen. Ik ging ook naar een lyceum, een dorpsschooltje. Mijn broer en ik waren er de enige Marokkanen – dat zou tegenwoordig anders zijn, zeker in een stad. Wij waren de enigen die iedere keer het vliegtuig namen naar Marokko en terug kwamen met kleren en henna van daar. Je beseft als kind heel vroeg: ‘Dit is anders. Ik heb elders nog een ander leven, met andere gewoontes, ander eten’. Ik vond dat een meerwaarde.”

Het heeft jou ook een talenknobbel opgeleverd.
Zohra: “Absoluut. We spraken Arabisch met de papa, Frans op school en Nederlands met mama. En met mijn broer alles. (lacht) De drie talen door elkaar. Soms kwam dat ook uit luiheid. Als je een woord niet vond, gebruikte je een andere taal.”

Had je toen al het besef dat die talen een troef konden zijn voor later?
Zohra: “Nee. Ik heb niet de tijd gehad om maar iets te beseffen dat eventueel goed zou zijn voor later. Want het is allemaal heel vroeg begonnen. Ik was pas 19 toen ik met 2Fabiola startte en het zelfstandigenstatuut aannam. Tijdens de kunsthumaniora danste ik al in discotheken en was ik buikdanseres. Ik wist wel dat ik iets met muziek en dansen wou doen, want dat vond ik geweldig. ‘Ik geef mezelf een jaar de tijd om hierin een job te vinden’, zei ik aan mijn moeder. ‘En lukt dat niet, dan studeer ik verder’. Na enkele maanden was het al zo ver en heb ik niet moeten nadenken. Er bestond toen nog geen muzikanten- of artiestenstatuut. Dat gaf wat stress: ‘Ola, ik run business…’ Het was ineens heel confronterend: een boekhouder, al die paperassen als zelfstandige. We waren nog niet bekend in België en traden toen ieder weekend op in Spanje. Velen vroegen zich af wat we eigenlijk deden.”

Veel dingen kwamen vanzelf?
Zohra: “Ja, zoals dat buikdansen bijvoorbeeld. Een restaurantuitbater uit Luik vroeg me om een blonde Belgische danseres te vervangen omdat hij iemand authentieker zocht: ‘Je hebt het in jou, je hebt dat Marokkaans bloed. Probeer eens’. Maar ik durfde niet. Marokkaanse vrienden van me werkten er in de keuken. ‘We zullen je helpen met de kleren’, zeiden ze. En ze gaven me een videocassette – er bestond nog geen YouTube om te checken hoe je moest buikdansen of hoe je zulke kleren naaide. Nu, mijn moeder is naaister en ik kon zelf ook wat naaien. Ik had een bh vol pailletten. En iedere avond naaide ik in mijn bed. Mijn vrienden maakten het onderstuk. Toen het pakje klaar was, durfde ik het dan toch te tonen aan mijn moeder. ‘En wat is de bedoeling?’, vroeg ze. ‘Ik kan beginnen als buikdanseres’, was mijn antwoord. Ik danste nadien ook in clubs van Brussel tot Italië. Ik werkte ook op woensdagnamiddag in een excentrieke kledingzaak waar ik vaak kwam shoppen – de uitbater had namelijk gevraagd ‘of ik geen jobke zocht’. Want ik paste wel in zijn winkel qua look. Zo is het met alles gegaan. Ook met 2Fabiola.”

Hoe ben je ontdekt bij 2Fabiola?
Zohra: “Op een dag vroeg Fabio mij om een danseres te vervangen voor een optreden in de Grenslandhallen ‘Dance Opera’, een event georganiseerd door Patrick (Claesen, bekend als Pat Crimson, MS). Kort daarna werd ik de vaste danseres in zijn club Pharao Dreamland. Ik nam in diezelfde periode een plaat op bij Arcade met producers uit Namen. Ik bezorgde Patrick de plaat om eventueel in zijn club te spelen. Zo wist Patrick dat ik kon zingen en dat ik ambitie had. Toen hij een nummer ‘Play this song’ had gemaakt voor de club en die nummer 1 werd in Spanje, vroeg hij om ieder weekend mee te gaan naar Spanje om er als de groep 2Fabiola op te treden. Zo is 2Fabiola ontstaan, in 1994. Omdat ik goed begon te verdienen, werd ik zelfstandige. In die periode was de eerste single Lift U Up ook al uit, een nummer 1 hit in België. En dan is de rest gevolgd. Dat heeft vier jaar geduurd. Maar vier jaar.”

Inderdaad, het lijkt langer.
Zohra: “Ja. Het is al zeventien jaar geleden en het heeft maar vier jaar geduurd. En toch is dat nog zo present, diegenen die er mij mee linken.”

Hoe verklaar je dat?
Zohra: “Wij waren de eersten die met dance scoorden in de hitparade. Een nummertje uit de club dat op de radio en in Tien om te Zien kon. Vlak na ons kwam Liliane Saint-Pierre met haar drag queens, Fiocco, Milk Inc, Touch of Joy, X-Session,… Pioniers eigenlijk. Misschien is dat een verklaring? En dan die outfits natuurlijk. Wij zagen er heel extravagant en bloot uit. Zeker danser Fabio. Wij kregen richtlijnen van tv-stations. ‘Oké, jullie mogen jullie ding brengen. Maar dit of dat mag niet aan, we mogen geen billen zien, geen hot pants’. Voor onze show hadden we ook een heel uitgeschreven scenario bij en eigen attributen zoals ventilators, zuilen, speciale stoelen, ontploffingen enzovoort.”
“Als ik nu draai komen soms jongeren van 16 jaar me vertellen over 2Fabiola. ‘Het kan niet dat je dit kent’, is mijn reactie dan. ‘Jawel, want mijn mama heeft jullie destijds opgenomen’. Het blijkt echt iets van de ouders die het meegegeven hebben aan hun kinderen. Dat is maf.”

En denk je dan: ‘Oei, 2Fabiola is echt wel lang geleden’? Of vind je het een eer?
Zohra: “Ja, het is toch wel een eer. Ik denk nu wel dat ik meer dan anderen besef hoe lang het al geleden is. Ik ben ook in de showbizz gebleven, nadien dj geworden. Misschien heeft het ook daar mee te maken. Had ik iets totaal anders gedaan, leek het misschien wel langer geleden. Zowel voor mij als voor de anderen. Ik was toen ook nog maar 19 jaar. Kids vragen soms ook hoe oud ik ben. Dan blijk ik even oud te zijn als hun moeder. ‘Maar mijn moeder zie ik op haar 37^ste geen electro en techno draaien op haar basketjes’, zeggen ze dan. Ik zit nog in de jongerenbusiness, dat maakt het voor hen zo raar.”
“Na 2Fabiola en het vertrek van Patrick ben ik solo gegaan. Maar met dezelfde platenfirma en dezelfde bezetting, op Patrick na. Iets minder succesvol dan 2Fabiola, maar çava. En het dj’en was ik al begonnen toen 2Fabiola nog bestond. Mijn solo en dj carrière liepen toen tesamen en na een tijd heeft het dj’en het overgenomen. In 2003 heb ik ook twee seizoenen als één van de hoofdrolspelers, Maggy de danslerares, meegedraaid in het Ketnet-programma Spring.”

GEEN DRUGS

“Als beginnende dj wilde ik geen nineties muziek draaien of spelen wat wij met 2Fabiola brachten. Want dat was niet de muziek waar ik naar luisterde thuis. Het was niet de muziekstijl die ik zelf zou hebben gekozen. Zij hebben mij gekozen om de frontzangeres te worden en zo ben ik er ingerold. Daarom was het einde van 2Fabiola ingezet, denk ik. Ik was jong en op zoek naar mijn muzikale identiteit. Ook het soloproject Zohra was een ander genre. Als dj ben ik heel underground, terwijl de mensen mij – zeker in het begin – boekten voor de commerciële muziek. In mijn ogen draaide ik al vrij commercieel, zeker als ik het vergelijk met nu. Ik heb wel een lange weg moeten afleggen om gerespecteerd te worden in mijn genre, namelijk house, electro en techno. En zo op verschillende  festivals en leuke clubs terecht te komen zoals Petrol, Café d’Anvers en Culture Club…”

Van 2004 tot 2006 was je MC bij Magnus, het project van Tom Barman en CJ Bolland. Hoe kijk je op die periode terug?
Zohra: “Dat was super. We hebben veel gedaan op die korte periode. Ik heb in vier clips gefigureerd. We stonden onder meer op Pukkelpop, Dour, Lowlands en Rock Werchter. CJ Bolland is voor mij de techno god (hij en Zohra waren een tijdlang een koppel, MS). Ik heb hem tijdens een dj tour in Australië vergezeld en ook gedraaid. dEUS heeft het album ‘Pocket Revolution’ opgenomen samen met CJ als producer. Ik heb hun manier van werken van heel dichtbij gezien. Heel professioneel en rock ‘n’ roll tesamen, dat zie je niet veel.”

Voor een buitenstaander lijkt het dance- en muziekwereldje er eentje vol seks, drugs en rock ‘n’ roll.
Zohra: “Ik vind niet dat je als muzikant drugs nodig hebt om beter te kunnen presteren. Dat is dan voor sommigen eerder een excuus. Voor mij is artiest zijn zoals topsport. Om het nachtleven vol te houden zal je toch gezond moeten gaan leven door gezonde voeding en beweging in te lassen, je bioritme geraakt echt in de war. Je gaat er aan kapot, ook mentaal. Dat zie je bij de grote sterren. Zij die er onderdoor gaan, zijn diegenen die zich laten gaan in fuiven. Dat wreekt zich op je stem, op alles. Ik zou het niet willen: op een podium staan en mijn tekst niet meer kennen, of flauwvallen, of halfnaakt in de backstage belanden. Dat is een keuze die je maakt. Ik ken collega dj’s die nooit drinken. Ikzelf heb nooit dronken gedraaid en kan ook draaien zonder alcohol. Meestal drink ik water of red bull. Soms eens een paar pintjes, als ik niet moet rijden. Ik ben ook al lang gestopt met roken.”
“Seks, drugs en rock ‘n’ roll is overal aanwezig. Niet alleen in de muziekindustrie, maar op eender welk feestje. Ik heb heel veel gezien en mijn ogen opengetrokken: een dokter, een advocaat, noem maar op. Midden jaren ’90 was het al aanwezig, en nu zeker.”

De combinatie ‘muzikaal (nacht)leven en drugs’ is dus eerder een clichébeeld?
Zohra: “Ja, toch wel een beetje. ‘Als je in die wereld zit, neem je zeker drugs’. Terwijl het overal zit.”

Voor de beroepen die je opsomt is het misschien een uitlaatklep: overdag hard werken en ’s avonds weggaan. Jullie hebben toch een ander leven?
Zohra: “Ja, maar dat leven wordt je werk. Mij hebben ze altijd al gevraagd: ‘Zie je je dat binnen 10 jaar nog doen?’ ‘Ja’. En 10 jaar later stellen ze diezelfde vraag. Ik ben dat nachtleven gewoon, ik kan die uren ook aan. Zeker als guest-deejay, dan draai je ongeveer twee uur. Ik ben soms langer onderweg dan dat ik ter plekke effectief moet spelen. Ook toen ik zwanger was, kreeg ik de vraag: ‘Ga je dat nog doen?’ ‘Waarom niet?’, antwoord ik dan. ‘Er zijn toch vrouwen die nachtshiften moeten doen. Of bakkers, die moeten ’s nachts nog langer werken dan ik en moeten overdag slapen. Hoe doen die dat met kinderen?’ Ik heb meer tijd: er zijn maar vier weekends in een maand. Ik ben al 17 jaar zelfstandige, werk overdag van thuis uit, ik bepaal mijn eigen leven en ik doe het ook graag. Ik hoor veel mensen klagen over hun job in de week en in het weekend gaan ze total loss. Met een nine-to-five job zou ik ontploffen. Ik kan ook niet voor een baas werken, want ik ben het gewoon om zelf mijn zaken te regelen. En dan ben ik nog gedisciplineerd.”

Inderdaad. Dat bevestigen mensen die jou goed kennen: een werkertje.
Zohra: “Ik sta ’s morgens op om 8 uur. Als zelfstandige is er altijd werk. In de week doe ik voorbereidend werk: meetings, mijn website bijhouden, administratie, mezelf heruitvinden, een cursus volgen, sporten.”

Je staat ook bekend als een aimabel persoon.
Zohra: “Goeie contacten vind ik heel belangrijk. Eender waar je terecht komt. Van madame pipi tot de technieker, de light live jockey of klanten. Ik probeer altijd op tijd te zijn. Ik kan op één hand de keren tellen dat ik ergens niet ben opgedaagd tijdens die 17 jaar. Dat was toen echt omdat ik héél ziek was of door een misverstand. Zelfs met koorts ben ik gaan werken. Of met een voet in de plaaster gedanst, met een heel lange rok aan. Ik doe ook aan kinderanimatie: dan geef ik dansinitiatie en spelletjes in heel het land op dance en kinderliedjes. Op één van die momenten heb ik eens met een gebroken teen gespeeld. ‘Sorry, maar jullie gaan me een beetje raar zien doen en zien manken’, vertelde ik aan de kids. En ooit ben ik een dag heen en weer gevlogen van Marokko om een dj set te spelen in België. Ik ben heel loyaal en plichtsbewust.”

Ga je vaak terug naar Marokko?
Zohra: “Nee. De laatste keer was vijf jaar geleden. Het komt ook meestal niet uit met mijn werk. Mijn ouders zijn gescheiden toen ik 8 was. Ik ben opgevoed door mijn moeder. Mijn vader is in Marokko verschillende keren hertrouwd en heeft er ook andere kinderen. Dat contact is wat verwaterd. De keren dat ik terug ben gegaan, was onder meer voor een rally, als research voor mijn sprookjesboek ‘Zohra en de gazellen’, een keer als dj, en eens voor een reisverhaal voor Radio 2.”

NOMADENBESTAAN

Laten we het eens over een passie van jou hebben: auto’s. Bij Jan Hautekiet op Radio 1 vertelde je dat je vroeger meer dan 75.000 km per jaar reed.
Zohra: “Wel, ik link een auto aan vrijheid. En omdat ik al heel jong begon te werken – vanaf mijn vijftiende – droomde ik over rijden met de auto. Zodra ik mijn rijbewijs had, was ik constant weg. Ik vond het fantastisch om overàl te kunnen zijn. Dat is ook normaal, denk ik. Ik ben berbers van afkomst. En zelfs in de periode van bus, taxi of trein, kon niks me doen stoppen. Die afstanden in België zijn zo klein. Ik heb het nooit een probleem gevonden om voor een bepaalde winkel, kapper of club 100km te rijden. Ik ben ook heel veel verhuisd, heb nooit alles dichtbij gehad. Van Tongeren naar Ternat, Antwerpen, Westmalle, Schoten, en nu woon ik in Langdorp.”

Is het dat wat je bedoelt met ‘berbers’?
Zohra: “Ja, zoals nomaden. Ik heb ook altijd heel veel zakken mee ‘voor het geval dat’. En ik sliep vroeger overal, bij vriendinnen of op hotel als het te laat werd. Toen ik mijn auto had, kon ik alles in die koffer laten. Niet meer sleuren met alles. Ik vond het geweldig om mijn mini-huisje mee te hebben. Van mijn 9 tot 12 jaar hebben we in de Ardennen gewoond. We hebben toen drie jaar een garage gehad via mijn stiefvader. Ik speelde graag in de verversput en ik tilde alles wat ik kon met een grote krik, in de spuitkabine hielpen mijn broer en ik met auto’s schuren. We hadden ook een takeldienst en als kind vond ik het ferm om met de wrakken te spelen. Spannend ook, want ‘welk accident was er gebeurd?’ Mijn ouders kwamen me soms op school halen met de takelwagen: als kind is dat ‘waw’.”

Je hebt sinds vorig jaar zelf een zoontje Alec. Heeft het moederschap je veranderd?
Zohra: “Het was geen echte switch, want gelukkig sliep hij al ‘s nachts door na zes weken. Na een maand ben ik alweer beginnen dj’en. Hij mist mij ook niet ’s nachts. Nachtvoeding was bovendien niet meer nodig na die zes weken. Mijn man werkt van thuis uit, net als ik. Dat maakt het ook allemaal wat makkelijker. Mijn job lijdt er dus niet onder.”

Hoop je dat je kind muzikaal aangelegd is?
Zohra: “Ja. Ik hoop en ik denk het wel. Tijdens de zwangerschap heb ik dat proberen te stimuleren. Ik leer momenteel piano spelen. Ik heb dus heel veel geoefend. In de auto heb ik klassieke muziek liggen en een cd met instrumentale soul voor baby’s. Ook in de badkamer speel ik die muziek. Want vanaf vijf maanden kunnen die dat horen in de baarmoeder. En als ik nu een dj mix voorbereid, wipt hij mee in zijn wipstoel. Dan kijkt hij rond en vraagt zich af van waar dat geluid komt. Ik vind het tof dat hij verschillende muziekstijlen hoort. Ik ga hem zeker pushen om notenleer te volgen en een instrument aan te leren. In ieder geval Iets met muziek. Dan kan hij later nog zien wat hij er mee doet. Een vaardigheid, zoals je een taal aanleert. Want ik heb spijt dat ikzelf vroeger geen muziekschool  heb kunnen volgen.”

Is jouw leven tot nu toe geworden wat je er tot nu toe van verwachtte?
Zohra: “Het is me allemaal wat overkomen. Nu, de laatste keer dat ik in Marokko was, hoorde ik een verhaal van een nicht die ik al meer dan 20 jaar niet meer had gezien. Ik danste vroeger met haar op nummers van onder andere Tina Turner. ‘Je keek toen naar de weerspiegeling op de vitrinekast’, vertelde ze. ‘En je deed alsof je een micro had en zei ‘later wil ik zangeres worden’. Haar uitspraak overviel me. Ik kon het me totaal niet meer herinneren. Ik was wel altijd met muziek bezig en ging al vrij vroeg met mijn mama op stap. Ze wist dat ik dat doodgraag deed. Wij schelen 20 jaar. Iedereen dacht dat ze mijn grote zus was. Ik zag er ouder uit en zij zag er jonger uit. En met mijn papa ging ik in Marokko uit. In Marokko of in België uitgaan is trouwens net hetzelfde. Het was mijn natuurlijke omgeving. En het is mijn werk geworden.”

Wat mogen we op jouw grafzerk schrijven?
Zohra: “Goh, misschien eerder een symbool of tekening in plaats van een zin zoals het teken van oneindigheid. Iets in de zin van ‘Dit is niet het einde’.”

‘Zohra draait door’? Om in de dj stijl te blijven…
Zohra: “(lacht hartelijk) In ieder geval niet iets wat stoppend lijkt. Niet ‘was’ maar ‘is’. Voor altijd. Iets blijvend. Iets dat blijft groeien en blijft bloeien. Want mijn naam betekent ‘zij die bloeit’.”

Beluister hier een kort interview-fragment met Zohra.

[Show slideshow]