Nicky Vankets kleedde half bekend Vlaanderen. Naast glitter and glamour zag de modeontwerper ook zwarte sneeuw. Als buitenbeentje binnen de Belgische mode voelt Vankets verachting van onze pers. Zijn creativiteit kan afschrikken. ‘Er is geen plaats voor jou’, kreeg hij meermaals te horen. Maar Vankets leerde vechten voor zijn plek. ‘Het beste moet nog komen, heb ik uit het leven geleerd.’
Al op zijn dertiende ontwierp Nicky Vankets het huwelijkskostuum van Helmut Lotti. Zijn ouders runden een groothandel in bruidskledij. De Limburgse couturier gaf zijn ogen de kost. “Letterlijk groeide ik op in een atelier. Tussen de rollen stoffen deed ik middagdutjes. Ik heb nooit aan iets anders gedacht dan ontwerpen. Mijn ouders hebben me altijd gesteund, maar op een bepaald moment moest ik het zelf waarmaken.”
Nadat hij afstudeerde in Londen, geraakte het bedrijf van zijn ouders in financiële problemen. Vankets: “Mijn vader kwam in een negatieve spiraal terecht. Op een bepaald moment zei hij tijdens het ontbijt heel gelaten: ik kom niet meer. Als drieëntwintigjarige stond ik er toen alleen voor. Ik werd volledig verantwoordelijk voor zestig personeelsleden. Sommige werknemers hebben me als baby zien opgroeien. Hun baas worden was geen evidentie. De modewereld is bovendien een keiharde business. We tonen een wereld van glitter and glamour, maar achter de schermen gaat het er competitief aan toe.”
Vankets kleedde niet alleen BV’s, hij werd er zelf ook een. “Maar mensen zagen me als het merk Nicky Vankets en niet meer als Nicky. Al op mijn achttiende voelde ik me als een kaartje aan een kledingstuk.” Vandaag gooit Vankets het over een andere boeg. “Tien à vijftien jaar geleden voelde ik me als een robot. Ik was niet altijd honderd procent blij met mijn werk. Nu ontwerp ik enkel wat mij gelukkig maakt.” De jurk van Anouk Matton op haar huwelijk met Dimitri Vegas, in 2017, is een van zijn laatste sporadische ontwerpen voor bekendheden. “Ik gooi wel eens een visje uit, maar nu is het geven én nemen.” Vankets haalt vandaag vooral voldoening uit (internationaal) privaat cliënteel. Al koestert hij nog steeds zijn droom om Jennifer Lopez te kleden. “Ik apprecieer haar achtergrond: ze komt uit het niets en heeft moeten vechten voor haar plaats. Ik ook. Mijn ouders hadden dan wel een groothandel, maar ik ben bijvoorbeeld niet de zoon van Christian Dior.”
Als ontwerper volgde je in het middelbaar Economie-Wiskunde. Vanwaar die atypische keuze?
Vankets: “Ik wilde geen beroepsrichting volgen en op technisch niveau was er destijds maar één school in België, in Brugge, waar je snit en naad kon leren. Maar mijn vader was als kind altijd van huis weg en wilde niet dat mij hetzelfde overkwam. Omdat ik later de zaak wilde overnemen of met een eigen merk wilde beginnen, moest ik van mijn moeder Economie-Wiskunde volgen. Ik stemde in, op voorwaarde dat ik aan mijn eigen collectie mocht beginnen.”
Op je achttiende mocht je van je ouders vervolgens wél vier jaar naar Londen.
Vankets: “Het eerste idee was om in Antwerpen aan de Modeacademie te studeren, maar ik slaagde niet voor het ingangsexamen. Tot op vandaag weet ik nog steeds niet waarom. ‘Je hebt alle talent, maar we hebben geen plaats voor jou’, kreeg ik als enige uitleg. In Parijs studeren, waar mijn vader zijn studies voltooide, zag ik niet zitten. Ik keek op naar jonge ontwerpers zoals John Galliano en Alexander McQueen die hun opleiding in Londen volgden. Daar wilde ik dan ook naar toe. ‘Aan de overkant van het water is het te doen’, zo zei ik het tegen mijn moeder op een mooie zondagochtend in Knokke. In Londen mocht ik beginnen na een strenge selectie: van de 17.000 inschrijvingen zijn er 2.500 studenten begonnen en met 87 studeerden we af. Ik zeg het te weinig, maar ik mag er fier op zijn: in mijn vak heb ik een universitair diploma. The London College of Fashion is de enige University of the Arts en dus de enige plek ter wereld met een modeopleiding op universitair niveau.”
2 FABIOLA
Je werd niet toegelaten aan de modeacademie in Antwerpen. Heb je je later in je carrière ook meer miskend gevoeld in België en meer waardering gekregen in het buitenland?
Vankets: “Ik vind me beter aansluiten bij de buitenlandse dan bij de Belgische ontwerpers, vertelde ik in alle eerlijkheid op het toegangsexamen in Antwerpen. Dat was misschien mijn doodvonnis. In Londen kon ik vervolgens, nadat alle inschrijvingen afgelopen waren, wél beginnen. Ik viel toen van het ene uiterste naar het andere.”
“In België heb ik me heel lang ondergewaardeerd gevoeld, tot op vandaag nog voor een stuk. Onze modepers kijkt met oogkleppen op. Wat ook niet in mijn voordeel speelde: ik werd bekend door BV’s te kleden.”
Was dat een bewuste strategie?
Vankets: “Het is vanzelf zo gelopen. Ik ben begonnen met de podiumkostuums van 2 Fabiola. Ze speelden op een receptie, waar ik als dertienjarige mijn grote mond opzette: ‘Zulke kostuums wil ik ook wel eens maken’. Diezelfde avond stelde ik mij voor in hun kleedkamer. Drie weken later liep tot mijn grote verbazing Zohra onze winkel binnen… In mijn beginjaren ben ik met de dancewereld begonnen: 2 Fabiola, Milk Inc., Kate Ryan… Vanzelf volgde een groter publiek en al snel geraakte ik nationaal bekend. Maar de modepers misprijst me nog tot op de dag van vandaag. Voor een mode-uitgave zal een Belgisch blad me nooit vragen, terwijl ik daar toch in thuis hoor. Voor een stuk heb ik me daar bij neergelegd. Ik heb een cliënteel opgebouwd, ik weet waarvoor ik sta en ik ben daar gelukkig mee. Wat onze modepers van me denkt is niet mijn meest prioritaire zorg, wel wat mijn klanten denken.”
De BV-cultuur in Vlaanderen is wel in verval. BV-feestjes zoals de Nacht van Exclusief bestaan niet meer. Vind je dat een gemis?
Vankets: “Ergens wel. Op evenementen kan je als ontwerper je creativiteit de vrije loop laten. Nu zijn die zo goed als verdwenen. Jammer, want het neemt een deel weg van de droomwereld die we creëren.”
ZAKELIJKHEID
Zoals het romantische huwelijksgebeuren. Je maakt al van kleins af aan huwelijkskledij. Wat fascineert je daarbij?
Vankets: “In geen enkele andere job kan je iemands droom waarmaken. Een bruid heeft een bepaalde droom over haar kleed die wij kunnen realiseren. Een trouw is ook de bezegeling van liefde. Daar draait het om in de kledij van koppels: ze moeten weer helemaal verliefd kunnen worden. Dat is de essentie van ons werk.”
Hoe sta je zelf in het leven op het vlak van relaties?
Vankets: “We hebben mooie voorbeelden. Mijn ouders waren dit jaar 45 jaar getrouwd en mijn schoonouders vieren volgend jaar hun 40ste huwelijksverjaardag. Mijn man en ik zijn thuis ook nooit iets te kort gekomen. Dat werkt inspirerend. Ik heb slechts een aantal relaties gehad. Om te beginnen heb ik er nooit echt tijd voor gemaakt. Mijn studies waren het belangrijkste. Daarna stond mijn carrière op de eerste plaats. Met mijn man heeft het ook maanden geduurd vooraleer we wisten: dit is het. We hebben bovendien doelbewust gekozen om te trouwen. Samen hebben we intussen al wat watertjes doorzwommen op professioneel vlak (zijn partner werkt mee in de zaak, red.) en we weten waar we staan. We zijn volgend jaar tien jaar getrouwd en nog altijd even gelukkig als dag één.”
“Voor een stuk komt dat omdat ik mijn privéleven goed kan afschermen. Een aantal jaar geleden hadden we onderweg naar een première ruzie over een futiliteit. Bij aankomst stelde ik voor om de ruzie te stoppen, omdat pers en publiek daar geen zaken mee hebben. Hand in hand wandelden we over de roder loper en niemand merkte iets op. Achteraf in de auto is de ruzie wel weer begonnen.”
Voor een creatief persoon ben je heel beredeneerd.
Vankets: “Ik ben beredeneerd geworden door vallen en opstaan. Op mijn eenenveertigste heb ik al meer dan twintig jaar ervaring; weinigen kunnen dat zeggen. Ik heb voldoende bagage om doordacht te werk te gaan. Ik weet nu wat ik kan en niets staat me in de weg om te bereiken wat ik wil. Hetzij morgen, hetzij binnen tien jaar. Ook als baas liggen mijn verwachtingen hoog als ik weet wat iemand kan.”
“Ik ken de valkuilen vanuit de wereld van mijn ouders. Zonder zakelijkheid stopt de creativiteit. Zonder financiële mogelijkheden kan ik geen nieuwe collectie creëren. Drie jaar geleden verhuisden we onze concept store van Hasselt-centrum naar Kuringen (gelegen vlak voor de grote ring van Hasselt, red.) om alles op één locatie te krijgen. Vennoten van buitenaf hebben we toen mee bij de zaak betrokken, niet alleen om financiële redenen, maar ook om een denktank te creëren. Kritiek op je eigen ontwerp ligt emotioneel gevoelig, maar hun verrijkende inzichten zorgen voor een ander soort feedback.”
In 2012 ging je voormalige productiehuis, het bedrijf van je ouders, failliet. Hoe ging je daar mee om?
Vankets: “Ik voelde het aankomen… Ik was het die hen zei dat ze moesten kiezen: ermee stoppen of de put dieper maken. Emotioneel was het zwaar, omdat ik er in de media zelf voor een stuk slachtoffer van ben geworden. Op papier had ik met het productiehuis niets te maken. Toch verschenen er berichten zoals: ‘Nicky Vankets failliet’, hoewel ik zelf nooit failliet ben geweest. Het was toen drie, vier jaar knokken, want klanten maakten zich ongerust. Pas sinds vorige week ben ik er eindelijk over. Toen zei een enthousiaste bruid me dat ze altijd al in een Nicky Vankets heeft willen trouwen.”
MADONNA
Het ontwerp van het huwelijkskleed van Kim Clijsters zette je internationaal op de kaart. Maar haar eerste huwelijk met de Australische tennisser Lleyton Hewitt ging uiteindelijk niet door. Was je toen als jonge ontwerper ontgoocheld?
Vankets: “In eerste instantie was het nooit de bedoeling om voor haar een trouwkleed te maken. Een salesmedewerker stelde het voor en daarop is ze langsgekomen. Op twintig minuten was alles in kannen en kruiken, maar we hebben het heel lang stil moeten houden. Toch stond op een bepaald moment de Australische paparazzi aan mijn appartement te kijken of Kim al dan niet haar kleed zou komen passen. Dat haar trouw niet doorging was wel degelijk een teleurstelling, maar we werden op tijd ingelicht. We vernamen het drie maanden voor de pers. Het ontwerp van haar kleed was nog in voorbereiding. Gelukkig was het kleed nog niet ontworpen en bleef ze ons trouw bij haar latere huwelijk met Brian Lynch.”
Je bent nooit degene die in eerste instantie voluit achter een bekende naam zal hengelen. Toch had je meer je stoute schoenen kunnen aantrekken. Bij Madonna bijvoorbeeld.
Vankets: “Letterlijk liep ik ze ooit omver in Londen. Ze zette haar zonnebril af en excuseerde zich. Ik had ze kunnen aanspreken, maar ze heeft ook recht op haar privacy. Idem met andere beroemdheden. Letterlijk heb ik aan tafel gezeten met wereldsterren, maar ik liet het daar dan dikwijls bij. Ik kan wel opportuniteiten aannemen, maar ik zal zelf nooit de eerste stap zetten. Misschien had ik dat meer moeten doen. Maar had dat mij verder gebracht? Ik zit goed nu.”
Waar wil je nog naar toe?
Vankets: “Dior is altijd mijn grote voorbeeld geweest. Het is een heel vrouwelijk en vooruitstrevend merk. Mijn eindwerk is ook op Dior geïnspireerd. Drie jaar geleden vertrok Raf Simons er als creatief directeur. Ik solliciteerde op de vrijgekomen vacature en eindigde bij de laatste drie. Een meer voor de hand liggende kandidaat haalde het: de bekendere Maria Grazia van Valentino. Het blijft een uitdaging om creatief directeur te worden in een van de grote modehuizen. De meesten zijn er ongeveer vijftig jaar oud, dus ik heb nog wat jaren te gaan.”
Bij bepaalde sollicitaties vonden ze je té creatief. Wat bedoelde onder meer Armani daar mee?
Vankets: “Dat heb ik nooit geweten. Vooral de zin daarna, ‘er is geen plaats voor jou’, blijf ik bizar vinden. Ik ben een creatieve duizendpoot, maar dat kan misschien mensen afschrikken. Binnen vier muren wil ik me kunnen uitleven. De spotlights horen er natuurlijk bij, maar dat is niet het belangrijkste. Ik lééf voor het creëren.”
Kan je in België je ei kwijt?
Vankets: “In 2013 maakte ik met JBC een glamourcollectie. Heel leuk, maar ik vond dat het merk meer in zijn mars had. De directie beaamde dat, maar liet jammer genoeg weten die stap niet te nemen. België blijft een beetje conservatief. Te weinig mensen willen en kunnen hun eigen ding doen. Dikwijls worden we niet geapprecieerd. Je bent als Belg maar goed als je doorbreekt in het buitenland. Op Miss World 2008 kleedden we Ellen Petri en wonnen we de prijs voor het mooiste avondkleed. Dat haalde de pers, maar daar bleef het bij. Moesten we in Italië wonen, dan was het merk gelanceerd geweest. Italië is dan wel een modebewust land, maar hoe dan ook ondersteunen wij te weinig eigen talent. Hier vind je weinig collecties van Walter Van Beirendonck, maar in China en Japan vechten mensen ervoor. Ook in de muziekindustrie scoren sommige artiesten internationaal, maar krijgen ze in België te weinig waardering. Vooral voor jong talent vind ik dat jammer. We moeten de opkomende generatie inspireren om opvolging te voorzien. Zelf heb ik vanuit de modewereld of de overheid nooit steun gevoeld. Ik heb voor mijn plek moeten knokken, maar een klein springplankje was nog zoveel leuker geweest.”
We zitten nu niet in Milaan of in Londen, maar in Kuringen. Waar zie je de toekomst?
Vankets: “Mijn kinderdroom was om in een privéjet van de ene wereldstad naar de andere te reizen. Ik weet niet of dat vandaag allemaal nog hoeft. Maar niets houdt me tegen om van hieruit de wereld te veroveren. Ik heb nog zoveel ideeën die stap voor stap hun weg wel zullen vinden. Mijn ultieme droom is om ooit voor een groot modehuis te werken of een groot modemerk te worden.”
“In de modewereld ben ik nog heel jong. De meeste grote namen zijn minstens tien jaar ouder. Ik heb nog wat om naar toe te werken. Het mooiste wat ik ooit gemaakt heb moet nog komen, leerde ik uit mijn studies. Voor mijn laatstejaarsproject haalde ik net niet de meeste punten. Men vertelde mij dat ik die wel verdiende. Maar na zo’n hoge score zou ik misschien de volgende stap niet meer nemen, kreeg ik als uitleg. Achteraf bekeken klopte dat ook. Ik heb leren vechten voor mijn dromen. Tot ik mijn hoofd er effectief bij neerleg, zal het beste er pas geweest zijn. Hopelijk kan mijn naam als label verder blijven bestaan, dan heb ik bereikt wat ik wil.”
Wat mogen we op jouw grafzerk schrijven?
Vankets: “Misschien is ‘hij was wie hij was’ een goed gezegde: mensen nemen me voor wie ik ben. En mocht er nog leven na de dood zijn, hoop ik daar mijn creativiteit verder te zetten. (knipoog)”
